Gedragspatronen doorbreken in 5 stappen

Heb jij het gevoel dat je vastzit in jouw eigen patronen? Dat deze patronen je tegenhouden om te leven naar je verlangens? Waarschijnlijk weet je dan ook dat je jezelf met deze patronen behoorlijk kunt saboteren. En dat werkt niet als je je verlangens wilt leven. Gelukkig kan ook jij deze patronen doorbreken!

Als je dit leest, ben je je waarschijnlijk al bewust van het feit dat je patronen hebt die jou belemmeren. Dat is heel goed nieuws want bewustwording is altijd de eerste stap naar verandering. Het geeft je de optie om voor ander gedrag te kiezen, gedrag wat past bij de verlangens die je hebt.

Als je je patronen echt wilt doorbreken, moet je wel weten hoe je dat moet doen. Het werkt namelijk niet om van jezelf te verwachten dat alles wat jou belemmert van de een op andere dag te veranderen. Ik deel een 5-stappenplan hoe je wel kunt zorgen voor blijvende verandering in je gedrag.

Stap 1: Bewust worden van je gedrag wat je ervan weerhoudt om te leven naar je verlangens.

Op welke manier saboteer jij jezelf? Identificeer het gedragspatroon waarmee je jezelf belemmert om voluit te leven of om je doelen te bereiken. Noteer ook op welk moment je dit doet. Pas als je dit helder hebt, kun je er wat aan doen. Wil je bijvoorbeeld in de avonden sporten, maar beland je toch elke avond weer achter de tv met een zak chips? En praat je het goed voor jezelf door te zeggen dat je het verdiend hebt, te moe bent, of een rot dag hebt gehad? Dan is het patroon dat je wilt doorbreken: het ontwijken van sporten door jezelf af te leiden met eten en tv kijken.

Stap 2: Kom erachter welke positieve intentie er achter je patroon zit. Welke pijn wordt vermeden door dit gedrag.

Achter elk gedrag zit een positieve intentie voor jezelf. Daarmee bedoel ik dat je alles wat je doet doet omdat het je iets oplevert. Iets dat je op dat moment nodig hebt of denkt te hebben. In het voorbeeld van tv kijken en chips eten in plaats van sporten, is de positieve intentie bijvoorbeeld het ervaren van rust, troost, of plezier en genot. En bijvoorbeeld het vermijden van stress en inspanning. 

Je intentie achter je saboterende gedrag is dus vaak goed, maar dat gedrag is op lange termijn niet ondersteunend in het bereiken van je doelen. Door je bewust te zijn van je intentie, en wat je probeert te vermijden, kun je patronen doorbreken. Je gaat in latere stappen namelijk leren hoe je deze intentie op een andere, fijnere manier alsnog kunt realiseren zonder jezelf te saboteren.

Stap 3: Breng in kaart wat de nadelen zijn van je patronen die je tegenhouden om naar je verlangens te gaan leven.

Hoe ziet je leven er over één jaar uit als je je belemmerende patronen niet gaat doorbreken? Maak een lijst met alle nadelen van het gedragspatroon dat jij wilt veranderen. Waarschijnlijk ga je inzien dat dit patroon je op lange termijn meer pijn oplevert dan je nu probeert te vermijden.

Is het korte termijn plezier, wat vaak snel weer verdwijnt, belangrijker dan je lange termijn geluk?

Zet naast deze lijst met nadelen, ook alle voordelen die je gaat ervaren als je wél je patroon doorbreekt en nieuw gedrag aanleert. Realiseer je wat voor verschil het doorbreken van je patronen op je leven en je gevoel zal maken! Door je hier bewust van te zijn, ben je gemotiveerder om je patronen te doorbreken en gedragsverandering te realiseren.

Stap 4: Doe iets anders dan je normaal doet, om uit je automatische reactie te stappen.

In de eerste stap heb je het patroon geïdentificeerd dat jou belemmert in het leven. Je hebt helder in kaart hebt gebracht hoe en wanneer je jezelf saboteert. Door je hier bewust van te zijn, herken je sneller wanneer je in een bepaald patroon schiet. Dat is belangrijk, want op het moment van herkenning heb je de keus om je patroon te doorbreken.

Dit realiseer je door uit je automatische reactie te stappen door iets te doen dat voor je brein compleet onverwachts is. Voel je de behoefte om na je werk weer achter de tv te zitten met een zak chips? Spring bijvoorbeeld een paar minuten door de kamer, zing een liedje, of ga een blokje om. Door je automatische patroon te doorbreken door onverwachts gedrag te vertonen, zet je jezelf weer in de bewuste leidersrol. De kans is groter dat je je dan niet eens meer achter de tv met een zak chips wilt zitten. Je kunt dan door naar de volgende stap.

Stap 5: Vervang je oude patroon door een nieuw patroon.

De laatste stap is om jezelf een nieuw patroon aan te leren. Dit doe je door je intentie die achter je saboterende gedrag op een positievere manier te vervullen. Spreek met jezelf bijvoorbeeld af dat als je achter de tv wilt kruipen met een zak chips om je hoofd te legen, je deze intentie op een andere manier gaat realiseren. In dit geval door naar de sportschool te gaan. Omdat je in de vorige stap de automatische reactie al doorbroken hebt en je bewust bent van de gevolgen van je saboterende gedrag, is de kans veel groter dat je dit ook werkelijk gaat doen.

Je kunt jezelf nog meer motiveren om het gewenste gedrag te vertonen, door je gevoel bij ‘trainen in de sportschool’ te veranderen van negatief naar positief. In plaats van tegen jezelf te zeggen “Dit is moeilijk” of, “sporten maakt me moe’, zeg je tegen jezelf dat sporten een fijne manier is om je hoofd leeg te maken. Hierdoor focus je meer op dit gevoel tijdens en na het sporten, waardoor het als een beloning in plaats van een straf voelt.

Herhalen van je nieuwe patroon is essentieel bij het doorbreken van jouw oude patroon

Door de bovenstaande stappen te doorlopen is de kans veel groter dat jij patronen gaat doorbreken. Daarbij is herhaling de sleutel tot resultaat; blijf oefenen met de stappen, totdat je gewenste gedrag een nieuw patroon is geworden. Pak daarbij de patronen die je wilt doorbreken stap voor stap aan, zodat de verandering voor je hersenen langzaam op te bouwen en te verwerken is. En onthoud; patronen doorbreken geeft je op lange termijn zoveel meer geluk, dan het op korte termijn vermijden van pijn of het krijgen van korte termijn plezier je ooit zal geven!