Acceptance and commitment therapy (ACT), de therapie vorm die ik veel gebruik in mijn coaching

Regelmatig krijg ik de vraag welke therapie vorm ik nou eigenlijk gebruik. Laat ik vooropstellen dat ik veel therapievormen ken, en ook van bijna alles wel iets gebruik. Het hangt namelijk helemaal af van de hulpvraag die een cliënt heeft, waar een cliënt goed op reageert én wat mijn intuïtie zegt dat ik in een situatie het beste kan doen. Het wordt vaak eens soort mengelmoesje van vanalles, zoals lichaamswerk, voice dialogue, familieopstellingen, transactionele analyse (TA), maar bovenal gebruik ik de acceptance and commitment therapy (ACT). ACT gebruik ik eigenlijk altijd als de rode draad door het coachen heen. In deze blog ga ik je meer vertellen over ACT.

ACT is een vorm van cognitieve gedragstherapie die zich richt op het vergroten van psychologische flexibiliteit. Dit wordt bereikt door acceptatie van negatieve gedachten en gevoelens en het aanleren van gedrag wat past bij jouw waarden. ACT is gebaseerd op het idee dat het vermijden van negatieve ervaringen vaak meer leed veroorzaakt dan de ervaringen zelf.

Acceptance and commitment therapy en de kernprincipes

ACT is opgebouwd rond zes kernprocessen die gezamenlijk bijdragen aan het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit:

1. Acceptatie (Acceptance)
2. Cognitieve Defusie (Cognitive Defusion)
3. Contact met het Huidige Moment (Contact with the Present Moment)
4. Het Observerende Zelf (The Observing Self)
5. Waarden (Values)
6. Toegewijde Actie (Committed Action)

Hieronder ga ik nog wat dieper in op de 6 kernprincipes.

1. Acceptatie; Acceptatie in ACT betekent het actief toelaten van onplezierige gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties zonder te proberen ze te veranderen, te vermijden of te controleren. Het idee is dat door te accepteren wat er intern gebeurt, je meer ruimte creëert om te handelen in overeenstemming met hun waarden.

   Voorbeeld: Iemand met angstgevoelens leert de angst te voelen zonder erop te reageren met vermijdingsgedrag. In plaats daarvan accepteert hij of zij de angst als een tijdelijke ervaring.

2. Cognitieve defusie; Cognitieve defusie helpt mensen om zich te distantiëren van hun gedachten en deze te zien als slechts woorden of beelden, in plaats van absolute waarheden. Dit proces vermindert de impact van negatieve gedachten op het gedrag.

   Voorbeeld: In plaats van te denken "Ik ben waardeloos," leert iemand te zien dat dit slechts een gedachte is die komt en gaat, zonder erin meegezogen te worden.

3. Contact met het huidige moment; Deze component van ACT benadrukt mindfulness en bewustzijn van het huidige moment. Het helpt individuen om zich te richten op wat er nu gebeurt in plaats van te piekeren over het verleden of zich zorgen te maken over de toekomst.

   Voorbeeld: Iemand kan zich richten op de ademhaling, de geluiden in de omgeving of de lichamelijke sensaties die er op dit moment zijn, waardoor ze beter kunnen omgaan met stressvolle situaties.

4. Het observerende zelf; Het observerende zelf verwijst naar een aspect van het bewustzijn dat neutraal en niet-oordelend is. Het helpt mensen om zichzelf te zien als meer dan hun gedachten en emoties.

   Voorbeeld: Een persoon kan zichzelf zien als een waarnemer van gedachten en gevoelens, in plaats van zichzelf te identificeren met die gedachten en gevoelens.

5. Waarden; ACT moedigt mensen aan om duidelijk te krijgen wat echt belangrijk voor hen is - hun waarden - en deze te gebruiken als kompas voor hun acties. Waarden zijn diepe, levenslange overtuigingen die richting geven aan ons leven.

   Voorbeeld: Iemand kan ontdekken dat vriendelijkheid en eerlijkheid kernwaarden zijn, en zich richten op acties die deze waarden weerspiegelen in hun dagelijks leven.

6. Toegewijde actie; Toegewijde actie houdt in dat men stappen onderneemt die consistent zijn met hun waarden, ondanks de aanwezigheid van negatieve gedachten en gevoelens. Dit proces benadrukt het belang van daadwerkelijk gedrag dat aansluit bij wat belangrijk is.

   Voorbeeld: Ondanks angst voor mislukking, zet iemand door met het starten van een nieuwe carrière omdat het aansluit bij hun waarde van persoonlijke groei en bijdrage aan de samenleving.

Acceptance and commitment therapy en de positieve gevolgen ervan

ACT heeft een breed scala aan positieve gevolgen, die zowel direct als indirect bijdragen aan het welzijn en de levenskwaliteit van individuen. Hier zijn enkele van de belangrijkste positieve gevolgen van ACT:

1. Verbeterde psychologische flexibiliteit; ACT helpt mensen om flexibeler te worden in hun denken en gedrag. Dit betekent dat ze beter in staat zijn om te reageren op moeilijke situaties op een manier die in lijn is met hun waarden, in plaats van automatisch te reageren op basis van negatieve gedachten en gevoelens.
2. Betere emotionele regulatie; ACT bevordert acceptatie van emoties, waardoor mensen beter in staat zijn om met negatieve emoties om te gaan zonder deze te vermijden of te onderdrukken. Dit leidt tot minder emotionele reactiviteit en een grotere emotionele stabiliteit.
3. Verhoogde veerkracht; Door acceptatie en mindfulness te integreren, helpt ACT mensen om veerkrachtiger te worden bij tegenslagen. Ze leren om moeilijke ervaringen te zien als tijdelijk en beheersbaar, wat hun vermogen om te herstellen van stress en trauma versterkt.
4. Verbeterde levenskracht; ACT richt zich op het leven volgens persoonlijke waarden, wat leidt tot een groter gevoel van voldoening en betekenis in het leven. Mensen die ACT volgen, rapporteren vaak een hogere levenskwaliteit omdat ze acties ondernemen die in lijn zijn met hun diepste overtuigingen en doelen.
5. Verminderde symptomen van psychopatholgie; Onderzoek toont aan dat ACT effectief is in het verminderen van symptomen van een breed scala aan mentale gezondheidsproblemen, waaronder angststoornissen, depressie, en chronische pijn. Dit komt doordat ACT mensen helpt om hun relatie met negatieve gedachten en gevoelens te veranderen.
6. Verbeterde interpersoonlijke relaties; ACT bevordert openheid, eerlijkheid en empathie, wat de kwaliteit van interpersoonlijke relaties kan verbeteren. Mensen leren om beter te communiceren en relaties te onderhouden die gebaseerd zijn op wederzijds respect en begrip.
7. Grotere zelfacceptatie; Door te leren accepteren wie ze zijn, inclusief hun tekortkomingen, ontwikkelen mensen een sterker gevoel van zelfacceptatie en zelfcompassie. Dit vermindert zelfkritiek en verhoogt het zelfvertrouwen.
8. Effectieve coping mechanismen; ACT leert mensen om effectievere copingstrategieën te ontwikkelen voor stress en tegenslagen. In plaats van te proberen negatieve gedachten en gevoelens te vermijden, leren ze hoe ze hiermee kunnen omgaan op een manier die hun welzijn bevordert.
9. Verhoogde mindfulness en aanwezigheid; De mindfulness-component van ACT helpt mensen om meer aanwezig te zijn in het huidige moment. Dit kan leiden tot een grotere waardering voor het leven, minder piekeren over het verleden of de toekomst, en een verhoogd gevoel van vrede en tevredenheid.
10. Betere gezondheid en welzijn; Door het verminderen van stress en het verbeteren van emotionele regulatie, kan ACT bijdragen aan betere fysieke gezondheid. Langdurige stressvermindering kan leiden tot verbeterde immuunfunctie, lagere bloeddruk, en een verminderd risico op stressgerelateerde aandoeningen.
11. Verbeterde werkprestaties; ACT kan ook bijdragen aan verbeterde werkprestaties en tevredenheid. Mensen die ACT toepassen, zijn beter in staat om met werkgerelateerde stress om te gaan, hebben een hogere productiviteit en ervaren meer voldoening in hun werk.
12. Langdurige gedragsverandering; Een van de belangrijkste doelen van ACT is om duurzame gedragsverandering te bevorderen. Door zich te richten op waarden en toegewijde actie, helpt ACT mensen om blijvende veranderingen in hun leven aan te brengen die leiden tot een groter gevoel van voldoening en welzijn.

Zoals je hebt kunnen lezen biedt ACT veel positieve gevolgen die bijdragen aan een beter en bevredigender leven. Door de nadruk te leggen op acceptatie, mindfulness, en het leven volgens persoonlijke waarden, helpt ACT mensen om psychologische flexibiliteit te ontwikkelen, beter om te gaan met stress en emoties, en duurzame gedragsveranderingen aan te brengen. Deze voordelen maken ACT tot een krachtige en effectieve benadering voor het bevorderen van mentale gezondheid en algeheel welzijn. En dat is de reden dat ik deze therapievorm heel graag gebruik en eigenlijk bij alle trajecten de rode draad door mijn coaching is.